پورتال دامپزشکی ابرکوه
خبرهای دامپزشکی ، اخبار دامپزشکی ْ سامانه دامپزشکی ، سامانه قرنطینه ، سامانه فیش حقوقی دامپزشکی ، پیگیری دام زنده
پورتال دامپزشکی ابرکوه
خبرهای دامپزشکی ، اخبار دامپزشکی ْ سامانه دامپزشکی ، سامانه قرنطینه ، سامانه فیش حقوقی دامپزشکی ، پیگیری دام زندهآشنایی با بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک (PPR)
آشنائی با بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچکآشنایی با بیماری طاعون نشخوار کنندگان کوچک (PPR)
بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک چیست؟
طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) ، که بنام طاعون بز نیز شناخته میشود یک بیماری ویروسی بسیار مسری میباشد که گوسفند و بز به آن مبتلا میشوند. از علایم این بیماری تب، ترشحات چشم و بینی ، التهاب و جراحات دهانی، اختلال تنفسی و سرفه ، ذات الریه، التهاب روده ها و اسهال میباشد. امروزه این بیماری در ایران و سایر کشورهای خاورمیانه شایع میباشد.
عامل بیماری چیست؟
عامل طاعون نشخوارکنندگان کوچک یک ویروس است.این ویروس با عوامل بیماریهای طاعون گاوی،سرخک انسان،دیستمپرسگ و نیز موربیلی ویروسهای پستانداران دریایی قرابت دارد. .
کدام حیوانات درگیر این بیماری میشوند؟
شکل بالینی بیماری درگوسفندوبز و نیز در نشخوارکنندگان کوچک وحشی که درباغ وحشها نگهداری میشوند مشاهده میشود. گاو ، گاومیش ، شتر و خوک میتوانند به ویروس آلوده شوند اما شکل بالینی بیماری در آنها دیده نشده است.
نحوه انتقال وانتشار بیماری چگونه است؟
پس از شروع تب، ویروس تقریبا بمدت 10 روز در تمام ترشحات و مواد دفعی حیوان آلوده و بیمار وجود دارد و ترشحات چشم ،بینی ودهان و مدفوع دارای مقدار زیادی ویروس میباشد .از این ترشحات و تراوشات ، بخصوص وقتیکه حیوان سرفه وعطسه میکند ریزقطره های آلوده تا فواصل قابل ملاحظه ای درهوا منتشر میشود ( درمناطق سرد این فاصله 10 متر می تواند باشد). این ریز قطره ها توسط سایر دامها استنشاق میشود و میتواند منجر به آلودگی آنها گردد. .هرچند تماس نزدیک مهمترین راه اتنقال بیماری میباشد لیکن ترشحات وتراوشات دامهای آلوده، آبشخورها، آخورها و بستر رانیز آلوده میسازد و آنها نیز میتوانند منبع آلودگی باشند. درمیادین دام تماس نزدیک دامها که ازنقاط مختلف برای فروش آورده میشوند خطر انتقال وانتشاربیماری را افزایش میدهد.
چگونه بیماری در گله اتفاق میافتد؟
بیماری ممکن است به طرق زیر وارد گله شود:
§ در روزها و هفتههای اخیر دام جدید و آلوده خریداری شده و وارد گله شده باشد.
§ هنگام جابجایی و حمل و نقل گوسفندان و بزها، دامها با منابع آلوده در تماس قرار گرفته باشند.
§ گوسفندان و بزها باسنین مختلف که آلودگی آنها مشخص نیست دریک جا تجمع یافته و مخلوط شده باشند.
§ گوسفندان وبزهایی که برای فروش به بازار برده شدهاند فروش نرفته و بعد از آلودگی در بازار به گله برگردانده شده باشند.
علائم بالینی بیماری چیست؟
شروع ناگهانی تب40 تا41 درجه، افسردگی و بیحالی از علایم عمومی بیماری محسوب میشوند. موهای بدن، بخصوص در نژادهای موکوتاه بحالت سیخ قرارمیگیرند و ظاهر پف کرده به دام میدهند. بزودی پس از این مرحله ترشحات آبکی ازچشمها، بینی ودهان شروع میشود که بعلت عفونت های ثانویه این ترشحات بعدا غلیظ و زرد رنگ میشود. ترشحات پوزه و موهای زیر چشم را مرطوب کرده وپس از خشک شدن باعث چسبندگی پلکها وانسـداد سوراخهای بینی ونتیجتا اشکال درتنفس میشود.1یا 2 روز بعد از شروع تب، پوشش مخاطی دهان وچشمها بشدت متورم و قرمز رنگ میشود. سپس بعلت نکروز اپیتلیال ،نواحی خاکستری رنگ کوچک ته سوزنی بروی لثه ها، کام، لبها و سطح داخلی گونه ها وسطح بالایی زبان ظاهر میشود. این نواحی از نظر تعداد و اندازه توسعه یافته وبه هم متصل میشوند.
سطح داخلی دهان تغییر ظاهری یافته ،رنگ پریده و پوشیده ازسلولهای مرده میشود ودربعضی مواردپوشش طبیعی آن ممکن است بوسیله یک ماده پنیری ضخیم، بشکل کامل پوشانده شود. اسهال معمولا 2تا3 روز بعداز شروع تب ظاهر میشود گرچه درمراحل اولیه و شکل ملایم بیماری،ممکن است اسهال مشهود نباشد.
با مشاهده کدام علایم به طاعون نشخوارکنندگان کوچک مشکوک شویم؟
هنگام مشاهده ترکیبی از علائم زیر باید به طاعون نشخوارکنندگان کوچک مشکوک شد:
§ شروع ناگهانی یک بیماری تب دار در گوسفند وبز
§ ترشحات چشم ،بینی ودهان همراه با تورم و پرخونی و زخم در دهان و اطراف آن
§ مشکلات تنفسی
§ اسهال
§ تلفات قابل توجه در گوسفندان و بزها
یافته های پس ازمرگ این بیماری کدام است؟
لاشه یک دام مبتلا به طاعون نشخوارکنندگان کوچک معمولا تحلیل رفته وپاهای عقب دام آغشته با اسهال است، کره چشمها گود افتاده و چشمها وبینی پوشیده از ترشحات خشک است. دهان دارای زخم و ترشحات و غشای کاذب است. تغییرات زیر نیز ممکن است مشاهده شود:
ریه ها معمولا پرخون و جگری شدهاند و دستگاه گوارش دارای پرخونی و خونریزی است. خطوط گورخری نیز ممکن است در دستگاه گوارش دیده شود.
علائم این بیماری با کدام بیماریهای دیگر قابل اشتباه است؟
به علت ضایعات دهانی این بیماری می تواند با بیماری تب برفکی ، زبان آبی و اکتیمای واگیردار اشتباه شود. به علت اشکالات تنفسی، بیماری میتواند با پنومونی پاستورلایی ویا پلوروپنومونی واگیر بزان اشتباه شود. اسهال حاصل نیز میتواند با اسهال کوکسیدیایی ویا آلودگی کرمی معده ای –روده ای اشتباه گردد.
چه اقداماتی برای کنترل بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک متداول است؟
کنترل واگیریهای طاعون نشخوارکنندگان کوچک بسته به استراتژی کشورها، متکی برکنترل جابه جایی دام (قرنطینه)همراه با استفاده ازواکسیناسیون کانونی (حلقه ای) وایمن سازی پروفیلاکتیک در جمعیتهای پر خطر ، ویا در موارد خاص معدوم سازی تمامی گله آلوده میباشد. تا چندسال پیش کاربردی ترین واکسیناسیون در برابر طاعون نشخوارکنندگان کوچک استفاده از واکسن طاعون گاوی بود. امروزه واکسنهای موجود در بازار میتوانند نشخوارکنندگان کوچک را حداقل به مدت سه سال دربرابر طاعون نشخوارکنندگان کوچک حفاظت نمایند.